دنیای قهوه پر از رازها و ظرافت‌هاست. وقتی صحبت از قهوه دمی بدون دستگاه می‌شود، خیلی‌ها تصور می‌کنند که نمی‌توانند قهوه را در سطح کافی‌شاپ‌ها تهیه کنند. اما حقیقت چیز دیگری است. با تکنیک‌های درست و اصولی می‌توانیم در خانه هم قهوه با کیفیت عالی درست کنیم.
در ادامه، به سراغ طرز تهیه قهوه دمی بدون دستگاه می‌رویم. روش‌هایی که سال‌هاست در بهترین کافه‌های دنیا استفاده می‌شوند و حالا می‌توانید با کمترین امکانات آنها را در خانه تهیه کنید.
روش درست کردن قهوه دمی
قهوه دمی یکی از محبوب‌ترین روش‌های دم آوری قهوه است که به دلیل کنترل بالا روی فرآیند دم‌آوری و استخراج طعم‌های پیچیده از دانه‌های قهوه، طرفداران زیادی دارد. روش درست کردن قهوه دمی اصول خاص خود را دارد که برای به دست آوردن بهترین عطر و طعم قهوه ضروری هستند. در ادامه مراحل روش درست کردن قهوه دمی به‌صورت گام‌به‌گام توضیح داده می‌شود:
اصول پایه دم‌آوری دستی قهوه
دم‌آوری دستی قهوه یک هنر است که با شناخت درست دانه‌ها شروع می‌شود. قهوه فلیچیتا با تجربه چندین ساله در صنعت قهوه، همیشه روی کیفیت دانه‌ها و درجه برشته‌کاری مناسب تاکید داشته است. برای تهیه قهوه دمی بدون دستگاه، دانه‌های تازه برشته شده با آسیاب متناسب با روش دم‌آوری انتخابی، پایه اصلی کار هستند.
کیفیت آب هم نقش مهمی در طعم نهایی قهوه دمی بدون دستگاه دارد. آب باید خنثی و بدون املاح اضافی باشد. دمای مناسب آب بین 90 تا 96 درجه سانتیگراد است – نه آنقدر داغ که قهوه را بسوزاند و نه آنقدر خنک که نتواند عطر و طعم را به خوبی استخراج کند.
روش‌های اصلی تهیه قهوه دمی بدون دستگاه
1. روش قهوه جوش سنتی
این روش که به قهوه ترک هم معروف است، قدیمی‌ترین شیوه تهیه قهوه تازه و خوش عطر بدون دستگاه به شمار می‌رود. برای هر فنجان به یک قاشق سرپر قهوه با آسیاب بسیار ریز نیاز دارید. قهوه و آب را در قهوه‌جوش یا جزوه ریخته، روی حرارت ملایم قرار می‌دهید تا کف کند. با فرایند دم‌آوری قهوه ترک بیشتر آشنا شوید.
این فرایند را سه بار تکرار می‌کنید تا قهوه‌ای غلیظ با کف مخصوص به دست آید. نکته کلیدی در این روش، کنترل دقیق حرارت است. قهوه نباید بجوشد چون طعمش تلخ می‌شود. وقتی کف شروع به بالا آمدن کرد، ظرف را از روی حرارت بردارید. این کار را سه بار تکرار کنید تا کرما (لایه کف قهوه) شکل بگیرد. در نهایت اجازه دهید تفاله‌ها ته‌نشین شوند.
2. روش فیلتر دستی
این روش که برای تهیه قهوه دمی بدون دستگاه استفاده می‌شود، به دقت و صبر نیاز دارد. یک فیلتر کاغذی یا پارچه‌ای تمیز را روی دهانه فنجان قرار داده، قهوه آسیاب شده با درشتی متوسط را داخل آن می‌ریزید. سپس با حوصله و به صورت دورانی آب داغ را روی قهوه می‌ریزید تا تمام ذرات به طور یکنواخت خیس شوند.
ریختن آب باید در چند مرحله انجام شود. ابتدا کمی آب برای “شکفتن” قهوه، سپس مکثی کوتاه، و بعد ادامه ریختن آب به صورت دورانی. کل فرایند حدود 3 تا 4 دقیقه طول می‌کشد. با این روش قهوه‌ای شفاف با عطر و طعم کامل خواهید داشت.
3. روش فرنچ پرس خانگی
یکی دیگر از روش‌های ساده دم‌آوری، روش فرنچ پرس خانگی است. در این روش، می‌توانیم با استفاده از دو ظرف شیشه‌ای و یک صافی یا پارچه ریزبافت، تجربه فرنچ پرس را بازسازی کنیم. قهوه باید درشت آسیاب شود، تقریباً شبیه دانه‌های نمک دریا، این درشتی آسیاب از تلخ شدن بیش از حد قهوه جلوگیری می‌کند.
برای شروع، قهوه را در ظرف اول می‌ریزیم و آب داغ را به آرامی اضافه می‌کنیم. چهار دقیقه صبر می‌کنیم تا دم بکشد. در این مدت، روغن‌های معطر قهوه آزاد می‌شوند و عطر و طعم کاملی شکل می‌گیرد. سپس با استفاده از صافی یا پارچه، قهوه را به ظرف دوم منتقل می‌کنیم. این روش قهوه‌ای پرطعم با بافتی مخملی به ما می‌دهد.
4. روش قطره‌ای دستی
روش قطره‌ای یکی از دقیق‌ترین روش‌ها برای تهیه قهوه با طعم قوی بدون دستگاه است. در این روش، از یک فیلتر کاغذی یا پارچه‌ای استفاده می‌کنیم که روی دهانه فنجان یا پارچ قرار می‌گیرد. نکته مهم در این روش، ریختن آب به صورت دورانی و آهسته است. ابتدا کمی آب روی قهوه می‌ریزیم تا “شکوفه” کند – این مرحله را باریستاها “بلومینگ” می‌نامند.
پس از 30 ثانیه، بقیه آب را به تدریج اضافه می‌کنیم. کل فرآیند باید بین 2.5 تا 3 دقیقه طول بکشد. این روش قهوه‌ای شفاف و عطری خاص تولید می‌کند که طعم‌های ظریف دانه قهوه در آن کاملاً مشخص است. این روش مورد علاقه باریستاهای حرفه‌ای است و در مسابقات قهوه هم از آن استفاده می‌شود.
نکات کلیدی طرز تهیه قهوه دمی بدون دستگاه
طرز تهیه قهوه دمی بدون دستگاه می‌تواند تجربه‌ای لذت‌بخش باشد. در ادامه نکات کلیدی برای تهیه یک قهوه دمی خوش‌طعم را مرور می‌کنیم:
انتخاب قهوه مناسب
از دانه‌های قهوه تازه‌برشته‌شده استفاده کنید. درجه آسیاب باید متناسب با روش دم‌آوری باشد (برای دمی، آسیاب متوسط تا درشت مناسب است).
آسیاب مناسب
درجه آسیاب قهوه برای هر روش متفاوت است. برای روش قهوه جوش سنتی، آسیاب باید خیلی ریز باشد (مثل پودر). برای روش فیلتر دستی، آسیاب متوسط و برای فرنچ پرس خانگی، آسیاب درشت مناسب است. استفاده از آسیاب نامناسب می‌تواند باعث استخراج بیش از حد (تلخی) یا استخراج ناکافی (رقیق بودن) قهوه شود. بهترین حالت این است که قهوه را درست قبل از دم کردن آسیاب کنیم.
اکسیژن و رطوبت دشمنان اصلی عطر و طعم قهوه هستند و قهوه آسیاب شده خیلی سریع کیفیتش را از دست می‌دهد. اگر امکان آسیاب لحظه‌ای ندارید، قهوه آسیاب شده را در ظرف در بسته و دور از نور نگهداری کنید.
تمیزی ابزارها
ابزارهای دم‌آوری را بعد از هر بار استفاده کاملاً تمیز کنید تا طعم‌های ناخواسته به قهوه بعدی منتقل نشوند.
آب با کیفیت و دمای مناسب
از آب تصفیه‌شده یا آب بدون کلر استفاده کنید.
دمای آب باید حدود 90 تا 96 درجه سانتیگراد باشد (کمی بعد از جوش آوردن آب، صبر کنید)
نسبت قهوه به آب
نسبت استاندارد معمولاً 1 به 15 تا 1 به 18 است (1 گرم قهوه برای 15 تا 18 میلی‌لیتر آب)
می‌توانید این نسبت را بر اساس ذائقه خود تنظیم کنید.
قهوه بیش از حد تلخ
اگر قهوه دمی بدون دستگاه شما بیش از حد تلخ است، احتمالاً یکی از این مشکلات وجود دارد: دمای آب خیلی بالاست، زمان دم کشیدن طولانی شده، یا آسیاب قهوه خیلی ریز است. برای رفع این مشکل، صبر کنید تا آب کمی خنک‌تر شود (حدود 30 ثانیه پس از جوش)، زمان دم کشیدن را کوتاه‌تر کنید، یا از آسیاب درشت‌تر استفاده کنید.
تکنیک دم‌آوری
- آب را به صورت آرام و دایره‌ای روی قهوه بریزید.
- در ابتدا، مقداری آب (حدود دو برابر وزن قهوه) برای Blooming اضافه کنید و 30 ثانیه صبر کنید تا گازهای اضافی آزاد شوند.
- سپس به آرامی بقیه آب را اضافه کنید.
گاهی هم کیفیت پایین دانه‌های قهوه یا فرآیند برشته‌کاری نامناسب باعث تلخی می‌شود. استفاده از دانه‌های باکیفیت مثل محصولات قهوه فلیچیتا می‌تواند این مشکل را حل کند. همچنین مطمئن شوید که نسبت قهوه به آب مناسب است – معمولاً 60 گرم قهوه برای هر لیتر آب توصیه می‌شود.
نتیجه‌گیری
طرز تهیه قهوه دمی بدون دستگاه هنری است که با تمرین و صبر به دست می‌آید. هر کدام از این روش‌ها طعم و تجربه خاص خودش را دارد. با رعایت اصول پایه و کمی تجربه، می‌توانید در خانه هم قهوه‌ای در سطح کافی‌شاپ‌های حرفه‌ای درست کنید.