بلاگ
قهوه اسپرسو: تاریخچه، روش تهیه و نکات حرفه‌ای برای باریستاها
قهوه اسپرسو، یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های جهان است که با طعم غنی و عطر دل‌انگیز خود جایگاه ویژه‌ای در کافه‌ها و رستوران‌ها پیدا کرده است. این نوشیدنی که ریشه در ایتالیا دارد، از زمان پیدایش تا امروز، مسیر پرفراز و نشیبی را طی کرده و به نمادی جهانی از فرهنگ قهوه تبدیل شده است. اما شاید برای شما نیز این پرسش مطرح شده باشد که اسپرسو چگونه به این جایگاه رسید و چه عواملی باعث اهمیت و محبوبیت روزافزون آن شده‌اند؟
تاریخچه قهوه اسپرسو
اسپرسو برای نخستین بار در اواخر قرن نوزدهم در ایتالیا معرفی شد. در سال 1901، “لوئیجی بتزرا” اولین دستگاه اسپرسوساز را اختراع کرد که با استفاده از فشار بخار آب، امکان تهیه قهوه در مدت زمان کمی فراهم می‌کرد. این نوآوری به سرعت در کافه‌های ایتالیا رواج پیدا کرد و اسپرسو به عنوان یک نوشیدنی محبوب به دیگر کشورها منتقل شد.
با گذشت زمان، دستگاه‌های اسپرسوساز بیشتری معرفی شدند و تکنیک‌های دم‌آوری بهبود یافت. در دهه 1940، “آکیله گاژیا” دستگاه جدیدی با استفاده از پمپ دستی ابداع کرد که نتیجه آن تولید اسپرسو با کیفیت بهتر و لایه کرمی معروف آن بود. این تغییر، کیفیت اسپرسو را بهبود داد و به ایجاد فرهنگ کافه‌نشینی در بسیاری از کشورها کمک کرد.
ویژگی قهوه اسپرسو چیست؟
قهوه اسپرسو، یک نوع قهوه غلیظ و پرعطر است که با عبور دادن آب داغ تحت فشار بالا (معمولاً ۹ بار) از میان پودر ریز آسیاب‌شده‌ی قهوه تهیه می‌شود. نتیجه‌ی این فرایند، نوشیدنی‌ای کوچک ولی بسیار قوی و متمرکز است که دارای لایه‌ای از فوم طلایی‌رنگ به نام کِرما (Crema) در سطح آن است.
- حجم کم: معمولاً بین ۲۵ تا ۳۰ میلی‌لیتر برای یک شات
- طعم قوی و غنی: به دلیل فشار بالا و زمان عصاره‌گیری کوتاه
- پایه نوشیدنی‌های دیگر: مانند لاته، کاپوچینو، ماکیاتو و آمریکانو
فواید و مضرات قهوه اسپرسو
خواص قهوه اسپرسو چیست؟ قهوه اسپرسو علاوه بر طعم منحصربفرد، خواص و فواید زیادی نیز دارد. یکی از مهمترین خواص قهوه اسپرسو، افزایش انرژی و تمرکز است. کافئین موجود در اسپرسو به عنوان یک محرک عمل می‌کند و می‌تواند به بهبود عملکرد ذهنی و جسمی کمک کند. همچنین، اسپرسو دارای آنتی اکسیدان‌هایی است که باعث کاهش التهاب و بهبود سلامت قلب و عروق می‌شود. اسپرسو به دلیل غلظت بالای کافئین قهوه و ترکیبات مفید، دارای خواص زیر است:
- افزایش متابولیسم
- کاهش خطر بیماری‌های قلبی
- بهبود عملکرد ذهنی
فرق اسپرسو با قهوه معمولی
برای درک بهتر اسپرسو، باید فرق آن با قهوه معمولی را بشناسیم. قهوه معمولی با استفاده از روش‌های دم آوری قهوه نظیر قهوه‌ساز، فرنچ پرس یا قهوه‌سازهای Dual Drip تهیه می‌شود. این روش‌ها معمولا زمان بیشتری برای استخراج طعم و عطر قهوه نیاز دارند و در نتیجه، قهوه‌ای ملایم‌تر و رقیق‌تر تولید می‌کنند. در مقابل، اسپرسو با عبور آب داغ تحت فشار از دانه‌های آسیاب‌شده تهیه می‌شود که باعث به دست آوردن یک نوشیدنی غلیظ و خوش طعم می‌شود.
عوارض قهوه اسپرسو چیست؟
مصرف بیش از حد اسپرسو نیز عوارضی دارد. عوارض قهوه اسپرسو شامل افزایش ضربان قلب، اضطراب و بی‌خوابی می‌باشد. افرادی که به کافئین حساس هستند، باید در مصرف این نوشیدنی احتیاط کنند. همچنین، مضرات قهوه اسپرسو برای مردان ممکن است شامل افزایش خطر مشکلات مربوط به پروستات باشد که یکی از عوارض قهوه اسپرسو می‌باشد.
طرز تهیه قهوه اسپرسو
برای تهیه یک اسپرسو باکیفیت، ابتدا باید دانه‌های قهوه مناسب را انتخاب کرد. دانه‌های عربیکا، طعمی ملایم و اسیدیته بالا دارند و دانه‌های روبوستا با تلخی بیشتر که ترکیب این دو نوع، بهترین نتیجه را به همراه دارد. سپس دانه‌ها باید به صورت ریز آسیاب شوند تا آب با فشار بالا به راحتی از میان قهوه عبور کند و عصاره‌گیری کامل انجام شود.
انتخاب دستگاه اسپرسوساز مناسب نیز اهمیت زیادی دارد. دستگاه باید قابلیت تنظیم فشار و دما را داشته باشد. فشار ایده‌آل برای تهیه اسپرسو حدود 9 بار است و زمان استخراج باید بین 25 تا 30 ثانیه باشد. تمپینگ قهوه در بسکت دستگاه نیز مرحله‌ای حیاتی است تا آب به طور یکنواخت از میان قهوه عبور کند.
راهنمای تهیه قهوه اسپرسو
تهیه‌ی قهوه اسپرسو، هنری است که نیاز به دقت و شناخت بالا دارد. برای تهیه یک شات قهوه اسپرسوی ایده‌آل به نکات زیر توجه کنید:
- دانه قهوه تازه: استفاده از دانه‌های رُست متوسط تا تیره که تازه آسیاب شده باشند.
- آسیاب مناسب: اندازه آسیاب باید ریز و یکنواخت باشد (شبیه نمک نرم).
- دوز مناسب: معمولاً بین 18 تا 20 گرم قهوه برای یک دابل اسپرسو استفاده می‌شود.
- تمپ کردن صحیح: فشردن قهوه در پورتافیلتر با فشار یکنواخت برای ایجاد بستر مناسب عصاره‌گیری.
- زمان عصاره‌گیری: معمولاً بین 25 تا 30 ثانیه زمان می‌برد تا اسپرسو با نسبت 1:2 (نسبت قهوه خشک به نوشیدنی نهایی) تهیه شود.
- دمای آب و فشار: دمای مناسب حدود 90-96 درجه سانتی‌گراد و فشار 9 بار است.
نکات حرفه‌ای تهیه اسپرسو برای باریستاها
باریستاها برای بهبود کیفیت اسپرسو، می‌توانند نکات زیر را مد نظر قرار دهند:
- درجه آسیاب قهوه باید به دقت تنظیم شود تا بهترین نتیجه را در استخراج طعم‌ها به همراه داشته باشد.
- آب مورد استفاده برای تهیه اسپرسو باید با کیفیت باشد. آب فیلتر شده و در دمای مناسب (90 تا 96 درجه سانتی‌گراد) بهترین گزینه است.
- پیش‌استخراج به بهبود طعم و کیفیت اسپرسو کمک می‌کند. این تکنیک شامل مرطوب کردن قهوه قبل از استخراج اصلی می‌شود.
- باریستاها باید به زمان استخراج توجه داشته باشند. اگر زمان استخراج بیشتر از 30 ثانیه باشد، اسپرسو تلخ می‌شود و اگر کمتر باشد، طعم رقیق خواهد بود.
قیمت قهوه اسپرسو
قیمت قهوه اسپرسو در بازار به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله مهمترین عوامل، می‌توانیم به نوع دانه‌های قهوه، کیفیت و نحوه تولید آنها اشاره کنیم. قهوه‌های با کیفیت بالا، قیمت بیشتری دارند و این موضوع نشان‌دهنده کیفیت و طعم بهتر آنها نیز خواهد بود. برندهایی مانند “قهوه فلیچیتا” با ارائه دانه‌های قهوه تخصصی و ترکیبی، می‌توانند گزینه‌های مناسبی برای کافه‌ها و علاقه‌مندان به قهوه باشند.
قهوه اسپرسو، از یک نوشیدنی ساده در کافه‌های ایتالیایی، به یک سبک زندگی و هنر تبدیل شده است. یادگیری اصول تهیه اسپرسو و رعایت نکات حرفه‌ای، می‌تواند هر باریستا را به یک استاد در دنیای قهوه تبدیل کند.
نتیجه‌گیری
در نهایت، می‌توان گفت که قهوه اسپرسو یکی از خاص‌ترین نوشیدنی‌های جهان است که با انتخاب دانه‌های باکیفیت، استفاده از تجهیزات مناسب و رعایت نکات کلیدی در هنگام تهیه، می‌توان به طعم و کیفیت بهتری دست یافت. همچنین، با توجه به تاثیرات زیست‌محیطی و اجتماعی، انتخاب‌های آگاهانه در مصرف قهوه نیز می‌تواند به پایداری و حمایت از کشاورزان محلی کمک کند.
منابع